Chi tiết bài viết

Bí đỏ là loại quả phổ biến lại giàu dinh dưỡng nên được nhiều người yêu thích. Nếu như gia đình có không gian tận dụng trồng rau tại nhà được thì đừng bỏ qua loại bí này nhé! Bằng bài viết này, Khuyến Nông TPHCM sẽ giới thiệu đến quý độc giả của mình những điều cần biết về cách trồng và chăm sóc những dây bí tươi tốt, đạt năng suất cao ngay lần trồng đầu tiên nhé! Hy vọng sau bài viết bạn sẽ tự tin trồng.

Đặc điểm bí đỏ

Bí đỏ có tên gọi khác là bí ngô hay bí rợ, thuộc chi Cucurbita, họ Bầu bí (Cucurbitaceae). Loại bí này được tìm thấy lần đầu tiên ở Bắc Mỹ, Mexico.

Đây là loài cây thân thảo, sống 1 năm, chúng thường bò lan trên mătj đất hoặc dùng tua cuốn để leo giàn. Thân bí có nhiều lông mềm, lá mọc so le nhau với phần cuống lá khá dài (tầm 10 – 20cm). Phiến lá hình trái tim và cả 2 mặt lá đều có lông.

Hoa bí đỏ mọc ở kẽ lá. Mỗi cây có cả hoa đực và hoa cái, chúng khác nhau như sau:

• Hoa đực có cuống dài và rỗng, kích thước cuống tầm 10 – 15cm. Hoa có màu vàng và bản lớn.
• Hoa cái có cuống ngắn hơn, to và dày hơn. Bầu hoa có hình cầu bên trong chứa nhiều noãn, tràng hoa màu vàng.

Về kích thước, quả bí đỏ là loại quả lớn nhất trên thế giới. Tuy nhiên, cũng có nhiều giống quả nhỏ.

Quả có hình trụ hoặc hình cầu, khi chín thường chuyển màu cam. Ngoài vỏ chia thành khía, bên trong ruột chứa nhiều hạt. Hạt bí đỏ có hình bầu dục, dẹp, bên trong chứa nhiều dầu.

Khi trồng bí đỏ, ngoài thu quả làm thức ăn, bạn còn có thể tận dụng ngọn bí hoặc nụ hay hoa bí để làm phong phú bữa ăn gia đình.

Đây là loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc. Nếu có đất rộng bạn có thể trồng nhiều để phát triển kinh tế vì chúng không đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc cao.

Cách trồng bí đỏ tại nhà

Để trồng bí đạt năng suất cao, bạn chuẩn bị và thực hiện việc gieo trồng như sau:

Thời điểm gieo hạt

Là loại cây phù hợp với khí hậu nhiệt đới. Do đó, ở nước ta bạn có thể trồng chúng quanh năm nhưng thời điểm tốt nhất để trồng bí đỏ năng suất cao là mùa nắng. Nếu trồng vào mùa lạnh, cây sẽ khó ra hoa, thụ phấn và đậu quả dẫn đến năng suất thấp.

Chuẩn bị giống

Hiện nay có khá nhiều giống bí đỏ khác nhau: có loại trái dài, có loại trái dẹp, trái dạng hồ lô,… Tùy nhu cầu cũng như sở thích của mọi người trong gia đình mà bạn chọn loại phù hợp.

Cũng như những loại bí khác trong họ bầu bí thường được nhân giống bằng hạt. Do đó, bạn hãy chuẩn bị hạt giống bằng cách mua tại những cửa hàng. Nên chọn cửa hàng uy tín để có hạt giống bí đỏ chất lượng tốt nhé!

Chuẩn bị đất và dụng cụ trồng

Nhờ vào bộ rễ phát triển mạnh mẽ nên loại bí này có khả năng chịu hạn cao. Tuy nhiên, khả năng chịu ngập úng của chúng lại rất kém. Vì thế, khi trồng bí đỏ, bạn hãy trồng nơi khô ráo, thoát nước tốt, đất có khả năng giữ ẩm để cây đủ độ ẩm sinh trưởng tốt. Độ pH tiêu chuẩn của đất nằm trong khoảng từ 5,5 – 7,5.

Khi chuẩn bị dụng cụ trồng, bạn nên dùng những loại chậu có kích thước lớn để đủ không gian rễ phát triển nuôi cây. Đương nhiên, cũng cần có lỗ thoát nước để cây không úng ngập.

 

Ngoài ra, bạn cũng nên chọn nơi trồng bí đỏ có nhiều ánh sáng cũng như không gian cho thân cây bò (dưới đất hoặc làm giàn).

Tiến hành gieo trồng bí đỏ

Trước khi gieo, bạn nên xử lý hạt giống bằng cách ngâm ủ với nước ấm để loại bỏ mầm bệnh đồng thời kích thích chúng nảy mầm nhanh hơn. Bạn ngâm hạt trong nước pha 2 sôi : 3 lạnh trong khoảng 6 – 8 tiếng rồi đem rửa sạch và ủ vào khăn ấm ở nhiệt độ 20 – 25 độ C trong 1 đêm là hạt nứt nanh. Lúc này bạn đem hạt đi gieo.

Cách gieo hạt giống bí đỏ như sau:

• Bạn cho đất vào chậu đã chuẩn bị. Trộn thêm phân hữu cơ, xơ dừa và tro trấu vào đêt tăng độ tơi xốp cũng như dinh dưỡng cho đất.
• San bằng mặt đất và tưới lên một lớp nước để cấp ẩm.
• Moi lỗ sâu 1cm rồi gieo hạt vào. Mỗi lỗ bạn nên gieo 1 – 2 hạt rồi phủ một lớp đất mỏng lên trên. Khoảng cách giữa các lỗ từ 50 – 80cm để có không gian cho thân bí bò thoải mái.
• Sau khi gieo xong, bạn đặt chậu nơi có ánh nắng nhẹ để kích thích hạt giống nảy mầm.
• Nếu khu vực trồng cây có kiến, bạn dùng Basudin để phòng chúng gây hại.
• Sau 7 – 10 ngày, cây con đã nhú mầm và phát triển được 2 – 3 lá nhám.

Cách chăm sóc cây bí đỏ

Quá trình cây sinh trưởng, phát triển bạn cần lưu ý những yếu tố sau:

Tưới nước

Đặc tính cây bí đỏ không cần nhiều nước. Nhưng trong thời gian đầu, bạn nên tưới mỗi ngày 1 – 2 lần để cây đủ điều kiện sống. Khi cây đã phát triển khỏe mạnh, có thể tưới mỗi lần cách nhau 2 – 3 ngày.

Đặc biệt, thời điểm cây ra hoa, bạn nên tưới nhiều nước để cung cấp đầy đủ nước để quá trình ra hoa và thụ phấn diễn ra hoàn hảo.

Nếu gặp mưa, bạn nên kiểm tra chậu trồng xem có thoát nước tốt không để tránh tình trạng úng rễ, chết cây.

Lưu ý đảm bảo đất không quá khô sẽ làm cây còi cọc và năng suất kém.

Bón phân

Khi cây bí đỏ được 3 – 4 lá thật, bạn hòa loãng phân DAP để tưới vào gốc cây nhằm kích thích cây sinh trưởng phát triển tốt. Tuyệt đối không tưới vào lá. Ngoài ra, bạn nên kết hợp với việc vun xới gốc cho cây.

Quá trình cây sinh trưởng cần bón 3 đợt phân như sau:

• Đợt 1: Sau khi cây được 15 ngày tuổi. Dùng phân chuồng để bón cho cây. Bạn có thể hòa loãng phân và tưới vào gốc cây.
• Đợt 2: Sau đợt 1 20 ngày. Lúc này ngoài phân chuồng ủ hoai, bạn nên kết hợp phân đam, lân, kali và urê bón quanh gốc cây.
• Đợt 3: Sau đợt 2 khoảng 15 – 10 ngày. Loại phân nên dùng lúc này là đạm, kali, NPK và urê để cây có sức nuôi hoa và quả.

Mỗi lần bón phân bạn nên kết hợp với vun gốc để gốc cây thêm vững chắc hơn.

Làm giàn, cắt tỉa và làm cỏ

Bạn có thể để dây bí đỏ bò lan trên mặt đất hoặc leo giàn. Nếu leo giàn, bạn cần làm giàn thật vững chắc với độ cao từ 2 – 2,5m.

Khi thân cây có kích thước 50 – 60cm, bạn hãy tiến hành thu hoạch ngọn. Ngoài việc dùng làm thức ăn, việc cắt ngọn bí còn giúp cây nhảy nhiều nhánh mới đem lại năng suất cao hơn.

Khi dây bí được 1m, bạn dùng thân cây quấn quanh gốc rồi lấp đất để đôn gốc. Nếu bạn bỏ qua việc này, gốc bí sẽ không chắc chắn, đương nhiên không cho nhiều quả.

Khi bấm ngọn, bạn lưu ý mỗi cây để lại 3 – 4 nhánh. Khi dây bí bò lan hoặc leo giàn, bạn nên định hướng cho chúng để chúng phát triển tốt, không chồng chéo lên nhau. Những lá già cũng nên được loại bỏ kịp thời để hạn chế mất sức cho cây.

Giai đoạn bí đỏ ra hoa kết trái

Sau khi gieo trồng khoảng 1 tháng, những bông bí đầu tiên bắt đầu xuất hiện. Thường hoa đực sẽ nhiều hơn hoa cái và mọc sớm hơn 2 – 3 ngày.

Nếu có côn trùng và gió, chúng sẽ giúp cây thụ phấn. Nếu không, bạn hãy thụ phấn nhân tạo cho bí đỏ bằng cách dùng tăm bông dúi vào hoa đực để lấy phấn rồi cọ vào nhụy hoa cái. Việc này nên tiến hành vào buổi sáng sớm nhé!

Mùa mưa là lúc cần bạn thụ phấn cho cây hơn so với mùa nắng vì khả năng tự thụ phấn trong mùa mưa rất yếu.

Sau khi hoàn thành việc thụ phấn, bạn hãy loại bỏ bớt hoa đực. Đồng thời tỉa bớt lá già và nhánh con để giữ cây thông thoáng.

Nếu cây đậu nhiều quả bạn cũng không nên giữ lại tất cả mà hãy chọn lọc và loại bỏ bớt 1 số để nuôi quả chất lượng hơn.

Thu hoạch

Sau 3 tháng gieo trồng và chăm sóc bí đỏ, bạn sẽ thu được những quả đầu tiên. Nếu được chăm sóc tốt, dây bí sẽ cho thu hoạch nhiều đợt.

Nếu thu trái non, bạn hãy ăn liền. Nếu muốn để lâu bạn nên đợi quả già, lớp vỏ cứng bên ngoài chuyển màu vàng, bề mặt vỏ có phấn trắng, cuống cũng chuyển vàng.

Bạn cũng có thể để giống bằng chính những quả bí mình trồng được nếu chúng đảm bảo sinh trưởng tốt. Hãy chọn những quả có kích thước lớn, không sâu bệnh, đủ độ già. Hái vào đợi 1 tháng sau mới bổ lấy hạt giống. Hạt giống bí đỏ sau khi tách cần được rửa sạch, phơi khô và bảo quản cẩn thận.

Đến đây bạn đã nắm được cách trồng bí đỏ trong thùng xốp hay chậu nhựa tại nhà. Chỉ cần những thao tác trồng và chăm sóc đơn giản bạn sẽ thu hoạch được những dây bí sai quả. Hy vọng những kiến thức trên hữu ích đối với bạn. Hãy tận dụng không gian tại nhà để gia đình có thực phẩm sạch dùng thường xuyên nhé!